Okruglo, na ćoše: oble forme u arhitekturi i enterijeru

Nasuprot pravolinijskim formama, primeri savremene arhitekture minimalizma u sve većem broju primera prate slobodnu formu inkorporirajući oble linije prilikom konstruisanja objekata. Oble forme se na autentičan način uklapaju u okolinu, odajući utisak razigranosti i slobode i na taj način ostavljaju poseban utisak na posmatrača.

Laguna Residence, naš stambeno-poslovni objekat na novosadskom Bulevaru Evrope, upravo je jedan takav primer. Talasasta forma objekta, pandan obližnjoj obali Dunava, pruža se duž Bulevara Evrope, ostavljajući utisak pokreta, „toka“, dok zaobljeni prednji deo objekta na svojstven način zatvara konstrukciju uspostavljajući zatvorenu celinu koja u ceo projekat unosi utisak izbalansiranosti.

Svetske arhitekte neretko se opredeljuju za zaobljene forme jer na specifičan način oponašaju scene iz prirode, koja je uglavnom i inspiracija za brojne projekte. Uspostavljajući vizuelnu harmoniju sa okolinom ovakvi primeri projekata doprinose da se struktura građevine dovede u relaciju sa eksterijerom čiji su deo.

Oble linije u arhitekturi, nisu novina ako posmatramo njen istorijski razvoj i progres. Od autohtonih kuća od gline do eskimskih igloa, mnoge drevne kulture oslanjale su se na kružne forme, sve do grčkih i rimskih hramova, svetskih katedrala karakterističnih po zaobljenim kupolama, pa i modernih primera građevinskih „skulptura“.

Zaobljenost daje stabilnost. Upravo je ovo jedan od osnovnih razloga zbog kojih zaobljene linije u izgradnji imaju svoje utemeljenje na brojnim projektima starih kultura širom sveta.

Tek kasnije ove forme dobijaju na značaju iz estetskih i kreativnih pobuda.

Poseban akcenat na okretanju ka „organskim oblicima“ dešava se sredinom 20. veka, sa primerima projekata Frenka Lojda Rajta, najznačajnijeg američkog arhitekte i dizajnera enterijera. Od šezdesetih godina, i druge arhitekte počinju da eksperimentišu sa oblinama. Poznati stručnjaci iz sveta arhitekture poput Zahe Hadid, Frenka Gerija, Oskara Nimajera itd, imali su značajnu ulogu u promociji pokreta za slobodnu formu i dekonstruktivizam, ostavljajući otvoren put za strukturni ekspresionizam u arhitekturi. Na sebi svojstven način ove arhitekte napuštaju monotoniju pravolinijske gradnje i svetu ostavljaju brojne značajne objekte za primer: Muzej Solomona Gugenhajma u Njujorku (Frank Lloyd Wright), Gugenhajm muzej u Bilbau (Frank Gehry), Kulturni centar Heydar Aliyev (Baku), projekat „Galaxy Soho” u Pekingu i zgrada Opere u kineskom gradu Ganđo (Zaha Hadid), Kuća kultura sveta (Das Haus Kulturen der Welt) u Berlinu (Hugh Stubbins), kao i brojni projekti Oskara Nimajera koji potpisuje moderni izgled Brazilije, a koji je tokom života uradio više od 600 projekata širom sveta.

U poslednje vreme, oble forme sve više postaju prisutne u projektima stambeno-poslovnih zgrada. No, ono što je novo je činjenica da u odnosu na svoje prethodnike, današnje arhitekte imaju na raspolaganju inovativne materijale, pokreću nove metode, a nove mogućnosti kreativnog projektovanja dodatno su potpomognute novim tehnologijama.

Zaobljene forme u enterijeru

Snažne linije i geometrijske forme danas sve više zamenjuju oblici koji oponašaju scene iz prirode i kada je dizajn enterijera u pitanju. Obline i lukovi, zaobljeni nameštaj i dekorativni komadi oplemenjuju enterijer unoseći dašak inspiracije i veliku dozu energije u prostor.

Zbog toga što oble forme u enterijeru dodatno omekšavaju/oplemenjuju prostor, postiže se osećaj udobnosti i ušuškanosti.

Zaobljena uzglavlja kreveta, klub stolovi ili trpezarijski stolovi, obli detalji u kuhinji, pa i spiralna stepeništa asocijacija su za kontinuitet i razigranost.

Za one koji ipak vole da se drže pravih uglova, rasterećenost u prostoru mogu postići i kroz detalje poput slika, zaobljenih vaza, kreativnih lampi, lustera, unikatnih fotelja, razigranih tepiha ili tapeta na zidovima, kao i dekorativnih okruglih jastučića.